Od dźwięku do smaku – powiązania między nadwrażliwością słuchową a zachowaniami pokarmowymi u dzieci

Logopedzi, pracując z dziećmi nad rozwojem kompetencji jedzeniowych, coraz częściej obserwują, że trudności w przyjmowaniu posiłków mają podłoże w sferze nie tylko fizycznej, lecz również sensorycznej. Zrozumienie, jak wyzwania słuchowe kształtują zachowania pokarmowe, pozwala na wczesną prewencję i bardziej całościowe i skuteczne podejście terapeutyczne.

Buzia i kuchnia, które „robią hałas”

Dzieci z wyzwaniami natury sensorycznej często odczuwają i manifestują dyskomfort w reakcji na odgłosy, które dla większości osób są neutralne lub nieinwazyjne, irytuje je np. brzmienie wydawane podczas gryzienia, przeżuwania czy mlaskania (zarówno przez samych siebie, jak i przez inne osoby). Rozregulowują je także hałasy kuchenne, takie jak szum garnków, miksera, stukanie sztućców, mieszanie składników czy krojenie. W praktyce prowadzi to do charakterystycznych zachowań – wielu rodziców zgłasza, że ich pociechy nie lubią przebywać w kuchni podczas przygotowywania jedzenia, wolą znajdować się w innym pomieszczeniu, skarżą się na hałas, zasłaniają uszy, są nerwowe. Dzieci z obronnością na bodźce słuchowe często unikają określonych produktów lub konsystencji, odrzucając chrupiące, twarde pokarmy, które generują głośniejsze dźwięki podczas jedzenia. W pracy gabinetowej nieraz spotkałam się ze strony dziecka ze stwierdzeniem, że jego „buzia robi hałas” albo że „słyszy, że w buzi jest głośno”. Przedszkolak miał na myśli fakt, że podczas odgryzania i gryzienia chrupiącego, kruchego pokarmu słyszy nieprzyjemne dźwięki, które go irytują na tyle, że woli wybierać produkty niewymagające gryzienia.

Wycofanie przy stole jest częstym następstwem, skutkiem tych doświadczeń – dziecko ogranicza jedzenie do kilku „bezpiecznych” produktów lub unika wspólnych posiłków, aby minimalizować kontakt z nieprzyjemnymi bodźcami dźwiękowymi. Już od najmłodszych lat lęk przed hałasami może hamować rozwój samodzielności, utrudniając naukę korzystania ze sztućców, mieszania czy nakładania potraw. Ponadto brak adaptacji do takich sytuac...