Metoda Terapii Olfactor, czyli o roli węchu i jego terapii w logopedii

Wostatnich lat swojej pracy jako badaczka i specjalistka w zakresie logopedii, pedagogiki i psychologii realizowałam projekty naukowe skupiające uwagę wokół roli węchu i jego zastosowania w obszarze edukacji i zdrowia. Pierwszy etap moich działań wiązał się z powstaniem wynalazku do diagnozy i stymulacji węchu o nazwie Olfactor, a drugi – ze stworzeniem Metody Terapii Olfactor (MTO). Temat „węchu” w przestrzeni logopedycznej jest aktywny od niedawna. Dotychczas w logopedii (jako nauce i praktyce) poświęcano dużą uwagę przede wszystkim zmysłom takim jak wzrok i słuch. Jednakże, mając na uwadze holistyczne, czyli biopsychospołeczne podejście do rozwoju człowieka, zaczęto integrować wszystkie zmysły ważne z perspektywy szczególnie rozwoju mowy. Takim przesłaniem kierowała się w swoich działaniach m.in. pedagożka Maria Montessori. Obecnie można zauważyć duże zainteresowanie włączaniem olfaktologii w przestrzeń terapeutyczną przeznaczoną dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych z różnymi niepełnosprawnościami. Specjaliści, w tym logopedzi i pedagodzy specjalni, są otwarci na poszerzanie swojej wiedzy i poznawanie nowych metod terapeutycznych.
W poniższym artykule zostanie przedstawiona rola węchu w życiu człowieka, będą opisane dostępne metody badań węchu zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, a następnie zostanie scharakteryzowane wyżej wymienione urządzenie i metoda.

Węch w życiu człowieka

Układ węchowy to system wyczuwania lotnych substancji chemicznych. Dziecko rodzi się z umiejętnością rozróżniania zapachów przyjemnych od nieprzyjemnych oraz komponentów mieszanek (Kornas-Biela 2001). Noworodek przez reakcje ruchowe lub płacz wskazuje, które zapachy mu się podobają i które preferuje (Brzezińska i in. 2008). Umiejętność rozróżniania zapachów zaczyna się od około trzeciego miesiąca życia, ale dopiero w wieku pięciu, sześciu lat można spodziewać się od dzieci identyfikacji zapachowej (Odowska-Szlachcic 2010). Proces ten jest spójny z rozwojem poznawcz...