Charakterystyka zaburzeń słuchu a rozwój mowy

Z praktyki logopedy

Mowa, według Leona Kaczmarka, „jest aktem w procesie porozumiewania się, jej istotą jest dźwiękowe przekazywanie i słuchowy odbiór informacji” (Kaczmarek 1982, s. 278). „Z przyjęciem powyższej definicji wiąże się założenie, że mówienie i rozumienie są równoważnymi składnikami mowy” (Słodownik-Rycaj 1998, s. 8). Zdolność poprawnego mówienia jest głównym elementem komunikacji społecznej. Kazimiera Krakowiak (2006) określa, że mówienie to nie tylko zdolność wytwarzania dźwięków mowy, posługiwania się słowami, czyli znakami językowymi. Nie wystarczy słyszeć dźwięki i prawidłowo artykułować głoski. Nie wystarczy powtarzać za rodzicami lub innymi osobami słowa lub nawet całe zdania. Istotne jest trafne przypisywanie słowom odpowiednich znaczeń oraz poprawne rozpoznawanie sensu, czyli rozumienia wypowiedzi. 

Wmózgu okolica słuchu jest zlokalizowana w płatach skroniowych. Słuch jest jednym ze zmysłów, który ma wielkie znaczenie dla rozwoju mowy. Istotne są prawidłowa budowa i zasady funkcjonowania narządu, jakim jest ucho. Narząd słuchu umożliwia odbieranie dźwięków, ale odpowiada także za utrzymanie równowagi w czasie wykonywania codziennych czynności. Zmysł słuchu charakteryzuje się zdolnością do rejestracji fal dźwiękowych o określonej częstotliwości, rozpoznaje kierunek, natężenie, ton i barwę danego dźwięku. „W narządzie słuchu wyróżnia się dwa zasadnicze układy: układ przewodzeniowy dźwięk, obejmujący ucho zewnętrzne i ucho środkowe, oraz układ odbiorczy, w skład którego wchodzą: ucho wewnętrzne […]”
(Szczepankowski 1999, s. 69). 

POLECAMY

Ucho zewnętrzne i środkowe odpowiadają głównie za słuch. Ucho wewnętrzne zawiera także elementy narządu słuchu i odpowiedzialne jest za równowagę. Grażyna Gunia wskazuje, że „ze względu na funkcje słuchowe definiujemy ucho jako: obwodowy narząd, w którym wyróżniamy trzy części: ucho zewnętrzne, ucho środkowe i ucho wewnętrzne, czynnościowy układ: przewodzący i odbierający dźwięk (Gunia 2006, s. 69). 

Zwrócę tylko uwagę na istotny element, jakim jest ślimak, a dokładniej na właściwy narząd słuchu, czyli narząd Cortiego (narząd spiralny): „[…] narząd spiralny zawiera tysiące czuciowych komórek włoskowatych, które przekształcają ruch (wywołany falą dźwiękową rozchodzącą się w płynie) na nerwowe impulsy elektryczne przekazywane następnie do mózgu” (Ambrahams 2010, s. 144). Mózg ma za zadanie zinterpretować docierane impulsy elektryczne jako dźwięk, rozpoznając dodatkowo istotne cechy każdego z nich, czyli natężenie, wysokość, czas trwania i przerwy między nimi. W ten sposób mózg tworzy sobie unikalny akustyczny obraz każdego docieranego dźwięku. Zdolność ta pozwala na roz...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami mowy.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia do pracy dla logopedów i neurologopedów. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami mowy.

700 artykułów online
11 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
70 numerów archiwalnych
5 filmów szkoleniowych
50 autorów – specjalistów
Forum Logopedy • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    Neurologopeda, surdologopeda, oligofrenopedagog, pedagog wczesnoszkolny, absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Ma wieloletnie doświadczenie w terapii z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Pracuje w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Toruniu oraz w oddziałach przedszkolnych z dziećmi z niedosłuchem i z autyzmem. Prowadzi również terapię logopedyczną z dziećmi objętymi wczesnym wspomaganiem rozwoju dziecka i rodziny. Prowadzi ćwiczenia i konwersatorium dla studentów logopedii i pedagogiki na UMK oraz WSB w Toruniu.
    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI