,,Zamknij oczy, otwórz nos” – możliwości wsparcia funkcjonowania węchowego dziecka rozwijającego się w spektrum autyzmu. Studium przypadku

Studium przypadku

Ocena profilu węchowego – funkcjonowania węchowego, metodyki i narzędzi pracy z węchem, w zakresie diagnozy, profilaktyki i terapii logopedycznej – jest zagadnieniem wciąż mało docenianym (Marciniak-Firadza 2021). W literaturze podkreśla się rolę węchu w procesach poznawczych, mechanizmach pobudzania i hamowania ważnych dla kształtowania się procesów uwagi i pamięci, ale też regulacji behawioralnej (Futyma 2012; Borkowska 2018). Z uwagi na powiązanie ze strukturami limbicznymi wiąże się go ze światem emocji, ale również traktuje jako ,,niewidzialny kod komunikacji społecznej” (Nadulska, Borowicz 2016). Badanie profilu węchowego jako pogłębione badanie logopedyczne (Hamerlińska 2019) poszerza perspektywę diagnostyczną, jednocześnie pozwala na lepsze zrozumienie niektórych uwarunkowań funkcjonowania społeczno-emocjonalnego, co uzasadnia jego wykorzystanie także w odniesieniu do osób o atypowej ścieżce rozwoju.

Charakterystyka dziecka – informacje ogólne

Bartek jest siedmioletnim chłopcem z diagnozą autyzmu atypowego oraz zespołu hiperkinetycznego. Rozpoznanie autyzmu zostało postawione w piątym roku życia. 
Urodził się bez obciążeń okołoporodowych, o czasie (poród naturalny, 10 pkt Apgar). Kamienie milowe rozwoju ruchowego osiągnął zgodnie z normą wiekową, obecnie jest rehabilitowany z uwagi na koślawość kolan. W niemowlęctwie odnotowano nieharmonijną modulację stanów behawioralnych – częste kolki, kłopoty ze snem, nadmierną płaczliwość. W badaniu EEG u dziecka stwierdzono zmiany napadowe o charakterze uogólnionym w fazie zasypiania.
Od trzeciego roku życia chłopiec uczęszcza do przedszkola. Dziecko posiada opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego na czas wychowania przedszkolnego z uwagi na autyzm. 

POLECAMY

Najważniejsze informacje dotyczące funkcjonowania dziecka – analiza dokumentów

Badanie psychologiczne: 

  • sprawność intelektualna dziecka mierzona Skalą Inteligencji Stanford-Binet 5 plasuje się na poziomie inteligencji przeciętnej, zaznacza się istotna statystycznie różnica między obszarem niewerbalnym a werbalnym, na korzyść obszaru niewerbalnego,
  • chłopiec lepiej radzi sobie z zadaniami poznawczymi wymagającymi mniejszego udziału komunikacji werbalnej.
     

Badanie pedagogiczne:

  • na podstawie badania pedagogicznego z wykorzystaniem Kart Oceny Rozwoju Psychoruchowego – KORP stwierdzono u chłopca rozwój psychoruchowy o nieharmonijnym przebiegu,
  • rozwój przeciętny w zakresie spostrzegania wzrokowego i koordynacji wzrokowo-ruchowej, motoryki dużej, poniżej przeciętnej w zakresie motoryki precyzyjnej, rozwoju komunikowania się i mowy, wiedzy i umiejętności uczenia się, a także w zakresie rozwoju społeczno-emocjonalnego i funkcji behawioralnych.
     

Badanie logopedyczne:

  • stwierdzono sygmatyzm międzyzębowy oraz dysproporcję między mową spontaniczną a narracyjną.
     

Profil sensoryczny dziecka

Diagnozę profilu sensorycznego dziecka wykonano przy użyciu następujących narzędzi:

  • Południowokalifornijskiego Testu Integracji Sensorycznej A.J. Ayres, tł. Z. Przyrowski (wybrane próby),
  • Polskich Standaryzowanych Testów Integracji Sensorycznej (PSTIS), oprac. Z. Przyrowski, E. Grzybowska, M. Dębińska-Pruchniak,
  • Profilu Sensor...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami mowy.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia do pracy dla logopedów i neurologopedów. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami mowy.

700 artykułów online
11 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
70 numerów archiwalnych
5 filmów szkoleniowych
50 autorów – specjalistów
Forum Logopedy • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Pedagog, pedagog specjalna, diagnosta i terapeuta, logopeda. Łączy prak- tykę pedagogiczną z działalnością naukową. Zatrudniona jako adiunkt w Katedrze Pedagogiki Specjalnej i Logopedii Wydziału Pedagogiki Uni- wersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz pedagog w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Bydgoszczy. Współrealizatorka grantów oświatowych i profilaktycznych. Zainteresowania naukowo-badawcze koncentrują się wokół problematyki funkcjonowania osób rozwijających się w spektrum autyzmu oraz ich rodzin w kontekście pedagogicznym, diagnozy indywidualnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych, strategii proaktywnych w edukacji oraz problematyki przestrzeni edukacyjnej – zwłaszcza w aspekcie jej (nie)dostępności sensorycznej.

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI