Kategoria: Artykuły z czasopisma

Umiejętności komunikacyjne i językowe to jedno z trzech podstawowych kryteriów, które ocenia się podczas stawiania diagnozy spektrum autyzmu. 

Szacuje się, że w Polsce obecnie dotkniętych zaburzeniami ASD jest ponad 45 tys. osób. Oferta pomocy terapeutycznej dla dzieci autystycznych jest niewystarczająca, począwszy od liczby poradni dla dzieci i ośrodków terapeutycznych, po liczbę specjalistów, w tym lekarzy psychiatrów dziecięcych i młodzieżowych.

Od kilku lat poznaję autyzm intensywniej od innych zaburzeń – czy tego chcę, czy nie. Im więcej wiem, tym rzadziej używam zwrotu: „Zmagam się z autyzmem syna”. Wiele trudnych sytuacji już za mną, ale też początkowe uczucie niemocy dawno minęło. Nikt nie usłyszy ode mnie, że mój syn cierpi na autyzm i że to taka choroba. Zapytana, odpowiadam krótko: „Tak, w mojej rodzinie jest autysta – chłopak interesujący i ciekawy”. Józio, który skończył jedenaście lat, nadal potrzebuje terapii oraz nauki codziennych czynności, takich jak samodzielne zrobienie zakupów. Zapytany o coś, popełnia sporo błędów i gaf w kontakcie z drugą osobą. Ma pasje i zainteresowania, które wyróżniają go wśród innych. Za nami kilka ogólnopolskich wystaw jego grafik komputerowych, opisanych na moim blogu: „Stacja autyzm”. Wciąż zaskakuje mnie swoim postrzeganiem świata.

Od wielu lat odnotowuje się stały wzrost dzieci z zaburzeniami mowy w zakresie, zarówno artykulacji, jak i emisji głosu, a także zasobu słownictwa. Budzi to obawy rodziców, którzy dociekają przyczyn tego stanu rzeczy. Niewątpliwie składa się na to wiele czynników: poziom intelektualny, zaburzenia o podłożu neurologicznym, środowiskowym. Bywa, że brak naturalnej, wczesnej stymulacji mowy, m.in. poprzez zabawę, powoduje, że już w przedszkolu dziecko musi trafić do logopedy, a przecież o wiele lepiej byłoby zastąpić terapię profilaktyką.

Opóźniony rozwój mowy – to problemy w nabywaniu języka coraz częściej występujące u dzieci. Do gabinetu logopedycznego trafiają dzieci, których mowa nie rozwija się w sposób przyjęty z normą rozwojową. Zaburzenia pojawiające się w rozwoju języka znacząco wpływają na wszystkie sfery rozwojowe dziecka, dlatego terapię należy zacząć jak najszybciej, czyli już w pierwszym roku życia. Systematyczna terapia logopedyczna oraz stymulacja rozwoju mowy, prowadzona w trakcie codziennych sytuacji przez rodziców/opiekunów, daje dziecku możliwość osiągania znaczących postępów w terapii. 

Kiedy do gabinetu logopedycznego wchodzi dorosły, nierzadko jest on bardziej przestraszony sytuacją, w jakiej się znajduje, niż niejedno małe dziecko na jego miejscu. Już samo wykonanie telefonu do poradni w celu umówienia wizyty u logopedy budzi w dorosłym wątpliwości. Czy jest sens w ogóle podejmować terapię? Czy w moim wieku można coś zrobić z moją wadą wymowy? Czy logopeda pracujący głównie z dziećmi będzie w stanie zająć się osobą dorosłą? Czy praktykowana jest taka terapia? Te i inne pytania cisną się na usta osób dorosłych nieśmiało szukających pomocy w gabinetach logopedycznych. Pytanie główne zawsze jest to samo – czy jest sens, by podjąć ten trud?

Czy zaburzona mowa ma jakikolwiek związek z odruchami? Czy pracując z odruchami, można poprawić mowę, czy tylko warunki, od których zależy sukces terapeutyczny? Czy zaburzona lub opóźniona mowa może być poddana stymulacji poprzez specjalny zestaw ćwiczeń rozwojowych wykonywanych codziennie przez określony czas, a jeśli tak, to z jakim efektem? Czy należy ten trening uzupełnić o inne, bardziej specyficzne dla deficytów mowy zabiegi, takie jak: ćwiczenia słuchowo-wzrokowe i słuchowo-ruchowe, rozpoznawanie akustycznych właściwości dźwięku, nadawanie im znaczenia, analiza sylabowa zdań, analiza i synteza głoskowa czy ćwiczenia słuchu fonematycznego?